Adet dönemi, kadınların üreme sağlığının önemli bir parçasıdır. Aybaşı dönemi her zaman ayda bir ve ayın başında olmaz. Genç kızlarda ortalama adet döngüsü 28 gündür. Ancak döngü aralıklarınızın yirmi bir günden otuz beş güne kadar değişmesi normaldir. Adet döneminizin birinci günü, kanamanızın başladığı gündür. Döngü aralıklarınız daha kısa ise, ayda bir kereden fazla adet görebilirsiniz. Döngü aralıklarınız daha uzun ise, bir yıl boyunca daha az adet olan genç kızlardan biri olabilirsiniz. Genç kızlar genellikle 10-13 yaş arasında regl olur, ortalaması 12 yaştır. Reglin düzene girmesi bir veya iki yılı bulabilir. Kadınlar, menopoz dönemine kadar olan sürede, hamile olduğu dönemler dışında düzenli bir şekilde adet görür; çoğunlukla 51 yaş civarında görülen menopozla adetten kesilirler.

Adet gecikmesi, adet kanamasının beklenen tarihten sonra olmasıdır. Adet gecikmeleri tıpta 'amenore' olarak adlandırılır. Halk arasında ise adet görememe veya adet olamama diye ifade edilir.

Tıpta kadınlarda adet kelimesi yerine 'regl', 'mens', 'menses' veya 'periyod' gibi terimler kullanılmaktadır. Halk arasında ise adet dönemi 'ay hali' ya da 'adet olmak' şeklinde anılmaktadır.

Adetlerin her ay gecikerek seyrekleşmesi durumuna 'oligomenore' adı verilir. Normal bir kadında bir adet dönemi 21 ile 35 günler arasındadır. Adetlerin 35 günden daha uzun sürede görülmesi normal olarak kabul edilmez.

Kadınlarda bazı dönemlerde normal olarak adet görmeme durumları olur. Bu adet olamama durumlarına 'fizyolojik amenore' denir. Bu dönemler ergenlik öncesi, hamilelik, emzirme ve menopoz dönemleridir. Bu dönemlerde adet görmemenin sebebi yumurtlama durumunun olmamasıdır.

Normal adet gören bir kadında adet kanamasının gecikmesi durumunda ilk başta gebelik ihtimali akla gelmelidir. Adeti gecikmiş olan kadının hamile olmadığı görüldükten sonra adet gecikmesine sebep olabilecek diğer nedenler üzerinde durulur.

Gebelik harici adet gecikmesinin pek çok organik sebebi olabilir. Bu nedenler şunlardır:

Adet, vücutta bulunan ve birbirinden farklı hormonlar salgılayan birçok salgı bezinin uyum içinde çalışması ile meydana gelir. Bu salgı bezlerindeki herhangi bir düzensizlik sonucunda adet gecikmesi görülebilir. Tiroit bezinin fazla ya da az çalışması durumunda ilk şikâyet yine adet gecikmesidir. Adet kanaması, rahim içi zarının dökülmesidir. Bu nedenle rahim içi zarının yeterli kalınlığa ulaşması gerekmektedir. Daha önce geçirilmiş rahim içi operasyonlar özellikle de kürtaj işlemi rahim içini zedeleyebilir. Bu durumlarda da adet kanaması olmayabilir. Ağır fiziksel egzersizler yapan kadınlarda adet gecikmesi sık görülür. Bu duruma örnek olarak sporcular ve balerinler gösterilebilir.

Yoğun stres, ağır geçirilen diyetler sonrası belirgin bir şekilde kilo verme veya çevre değişiklikleri de hormon dengesizliklerine ve adet gecikmelerine neden olabilir. Polikistik Over sendromunda adet gecikmelerini takiben oluşan yoğun ve düzensiz kanamalar vardır. Adet gecikmesi olan normal üreme çağındaki bir hastada ilk yapılması gereken şey hamilelik testidir. Gebelik olmadığı tespit edildikten sonra adet gecikmesine sebep olan durumla ilgili ayrıntılı muayene ve laboratuvar tetkiklerine bakılır.

Adet gecikmelerinde ultrason yapılır ve rahmin duruş şekli ile adet kanamasını sağlayan rahim iç zar kalınlığı ölçülür. Sonra laboratuvar analizi ile çeşitli salgı bezlerinden salgılanan hormon düzeyleri tespit edilir. Herhangi bir hormon bozukluğu saptanmışsa ona göre tedavi düzenlenir. Hormon bozukluklarından biri de prolaktin hormonunun yüksekliğidir. Normalde bu hormon özellikle emzirme döneminde salgılanır. Hiperprolaktinemisi olan kadınlar regl gecikmesi ve göğüslerden süt gelmesinden yakınırlar. Prolaktin hormonunda eğer yükseklik var ise hipofiz bezi tomografisi (MR) gibi yöntemlerle görüntülenmeli, iyi huylu bir tümör olup olmadığı araştırılmalıdır. Çoğu durumda adet gecikmesine neden olan belirgin bir hastalık yoktur. Böyle durumlarda kişinin adet görmesini sağlayacak ve kendisi için gerekli hormon desteğini sağlayan ilaçlar alması önerilir.